Mobile Phone Backlight Part 1

Backlight အေၾကာင္း ေျပာရရင္ LCD ကေန စေျပာရမွာပါ။
ဖုန္းထဲမွာ LCD ကို ရုပ္ပံုေဖၚဖို႔အတြက္ သံုးပါတယ္။ LCD ကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲၾကည့္ရင္ ရုပ္ပံုျပေပးတဲ့ (Display) ပိုင္းနဲ႔ ေနာက္ခံမီးထိုးေပးတဲ့အပိုင္း (Backlight) ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ Display ေကာင္းရင္ ရုပ္ပံုေပၚေနေပမယ့္ Backlight ပိုင္းမေကာင္းရင္ ရုပ္ပံုကို ျမင္ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

Backlight ပိုင္းမွာ ေနာက္ခံမီးထိုးေပးဖို႔အတြက္ LED မီးသီးေလးမ်ားကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။ LED တလံုးကို အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ (2.5V to 3.0V ) ဝန္းက်င္ ေပးသြင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ LED ေလးမ်ားကို တန္းဆက္ (series) ဆက္သံုးထားတာျဖစ္လို႔ LED အေရအတြက္အေပၚမူတည္ၿပီး ဗို႔ေပးသြင္းဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ 10 လံုးသံုးရင္ 30V ဝန္းက်င္လိုအပ္ၿပီး 8 လံုးသံုးရင္ 24V ဝန္းက်င္ ေပးသြင္းရမွာပါ။ အဲဒါဆိုရင္ LED တန္းဆက္တတြဲမွာ အေပါင္းဗို႔ေပးသြင္းဖို႔ VLED A ငုတ္နဲ႔ အႏုတ္ဗို႔ေပးသြင္းဖို႔ VLED K ဆိုၿပီး ငုတ္ႏွစ္ငုတ္ ပါဝင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဖုန္းေတြမွာေတာ့ LED 12 လံုးသံုးရင္ 6 လံုးစီကိုတန္းဆက္ဆက္ၿပီး တန္းဆက္ႏွစ္တြဲကို ၿပိဳင္ဆက္ (parallel) ဆက္သံုးတတ္ၾကပါတယ္။ VLED A ႏွစ္ငုတ္ကို ေပါင္းေပးလိုက္ေတာ့ VLED A တငုတ္ ရပါတယ္။ VLED K ကိုေတာ့ တငုတ္စီ ထုတ္ထားတဲ့အတြက္ VLED K1 နဲ႔ VLED K2 ဆိုၿပီး ငုတ္ႏွစ္ငုတ္ ရွိလာပါတယ္။ အဲလိုဖုန္းေတြမွာေတာ့ LED 6 လံုးႏွစ္တြဲျဖစ္တဲ့အတြက္ 18V ဝန္းက်င္ပဲ ေပးသြင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Amp ေတာ့ LED တတြဲထက္ ႏွစ္ဆ လိုအပ္မွာပါ။

LED အေရအတြက္နဲ႔ တန္းဆက္ၿပိဳင္ဆက္အေပၚမူတည္ၿပီး ေပးသြင္းဗို႔ လိုအပ္လာပါၿပီ။ အဲဒီဗို႔ေတြကို ဘယ္ကရမွာလဲ။ ဖုန္းဘက္ထရီေတြရဲ႕ စံသတ္မွတ္ခ်က္ (standard) က 3.7V ပါ။ လိုအပ္ေနတာက 24V ဆိုၾကပါစို႔။ 3.7V ကေန 24V ေရာက္ေအာင္ ဘယ္လို ျမွင့္တင္ၾကမလဲ။ DC volt ဆိုတာက မူရင္းရွိေနတဲ့ဗို႔ေအာက္ ေလ်ာ့ခ်ခ်င္ရင္ လြယ္ေပမယ့္ သူ႔ထက္ျမင့္ေအာင္ ျမွင့္တင္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။
DC volt ကို ျမွင့္တင္ဖို႔အတြက္ DC ကို AC ျဖစ္ေအာင္ အရင္ေျပာင္းေပးရပါမယ္။ ျပန္ထုတ္ခ်င္တဲ့ DC volt အတိုင္း AC ျဖစ္ေအာင္ အရင္ေျပာင္းပါမယ္။ DC ကို AC ေျပာင္းေပးမယ့္အလုပ္ကို Coil ေလးက လုပ္ေပးမွာပါ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ Baclklight မွာသံုးတဲ့ Coil ေလးကို Booster Coil လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။

DC volt ကို အရွင္ျဖစ္ေအာင္ Coil ထဲကို ထည့္ေပးႏိုင္ရင္ Coil ထဲမွာ သံလိုက္စက္ကြင္းသီအိုရီအတိုင္း AC ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ DC အေပါင္းစကို Coil ထဲမွာ တိုက္ရိုက္ထည့္ၿပီး အႏုတ္စကို ခလုတ္ပတ္လမ္း (switching circuit) နဲ႔ ထည့္ေပးလိုက္ရင္ Coil ထဲမွာ AC ျဖစ္သြားပါၿပီ။ Switching လုပ္ငန္းကို IC က တာဝန္ယူေပးပါလိမ့္မယ္။ IC ထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ FET ေလးရဲ႕ Gate ငုတ္ကို အပိတ္အဖြင့္အခ်က္ျပ (On Off Signal) အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ေပးလုိက္ရင္ IC ရဲ႕ SW (switch) ငုတ္မွာ အႏုတ္ဗို႔ဟာ ေရာက္လိုက္ မေရာက္လိုက္ ျဖစ္ေနပါမယ္။ အဲဒါဆိုရင္ SW ငုတ္နဲ႔ ဆက္ထားတဲ့ Coil ထဲမွာလည္း အႏုတ္ဗို႔ဟာ ေရာက္လိုက္မေရာက္လိုက္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ Coil ထဲမွာ AC ျဖစ္သြားပါၿပီ။
Coil ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ AC ကို Rectifier Diode တလံုးသံုးၿပီး DC ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းေပးရပါတယ္။ Diode က ေျပာင္းေပးတဲ့ DC ကို တည္ၿငိမ္ေစေအာင္ Condenser တလံုးနဲ႔ ထိန္းေပးထားပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ဖုန္းေတြမွာေတာ့ Condenser အထြက္လမ္းေၾကာင္းမွာ LB Coil တလံုးခံၿပီး LED Anode စကို အေပါင္းဗို႔ ေပးသြင္းထားပါတယ္။ အေပါင္းဗို႔ျမင့္လမ္းေၾကာင္းဟာ LED A ကတဆင့္ LED K ကို ျဖတ္စီးၿပီး Switching IC ထဲသို႔ ေနာက္ျပန္ေကြ်းလမ္းေၾကာင္း (FeedBack) အျဖစ္ ျပန္ေပးထားရပါတယ္။ အဲလို ျပန္ေပးထားျခင္းအားျဖင့္ Backlight ပိုင္းက ထုတ္ေပးတဲ့ ဗို႔ျမင့္ကို LED ေတြက တကယ္သံုးမသံုး သိေစမွာပါ။

Switching IC ထဲက အႏုတ္ဗို႔လမ္းေၾကာင္းကျဖစ္ေစ သီးသန္႔ R တလံုးသံုးၿပီးျဖစ္ေစ LED K အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အႏုတ္ဗို႔ကို ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။
LED K လမ္းေၾကာင္းမွာ ခံသံုးထားတဲ့ R ေလးေတြရဲ႕ တန္ဖိုးက အမ်ားအားျဖင့္ 10 -15 Ohm ဝန္းက်င္ သံုးတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ R ေလးေတြရဲ႕ တဖက္မွာ အႏုတ္ဗို႔လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ Ground လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္ထားတဲ့အတြက္ တိုင္းၾကည့္ရင္ တဖက္မွာ Ground က်ေနပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒါ ပံုမွန္ပါပဲ။ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ LED ေတြက အမ္ပီယာပိုစားေနခဲ့ရင္ (ဥပမာ ေရဝင္ျခင္း) Backlight ပိုင္းကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုမျဖစ္ေစေအာင္ LED ေတြရဲ႕ Kathode လမ္းေၾကာင္းမွာ Current Limit လုပ္ဖို႔ R ေလးေတြ ထည့္ထားျခင္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္အမ္ပီယာထက္ ပိုစားလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။

Diagram နဲ႔ Block ကို တြဲေပးထားပါတယ္။ အေသးစိတ္ ေလ့လာၾကည့္ပါ။

ေနာက္တပိုင္းမွာ Backlight IC အေၾကာင္း ဆက္ေျပာေပးပါ့မယ္။

Credit TO :Mobile Hardware Training