♪ ဖုန္းစြဲေနသူမ်ားအတြက္ အကူအညီ ♫

ဒီေန႔ေခတ္လူေပါင္းမ်ားစြာလုိပဲ Susan Butterက သူ႔ရဲ႕စမတ္ ဖုန္းကုိ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ၾကည့္ေနေလ့ရွိ ပါတယ္။ လူအမ်ားစုနဲ႔ မတူတာက သူဟာဒီျပႆနာအ တြက္ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖုိ႔ႀကိဳးစားတယ္။ ဖုန္းကုိ လူနဲ႔ ေ၀းရာမွာထားၿပီး စိတ္ေအးခ်မ္းသာမႈရေစမယ္လို႔ ကတိ ျပဳထားတဲ့ Ringly ကုမ္ၸဏီက ၁၉၅ ေဒၚလာတန္ လက္စြပ္ကုိ ၀ယ္ယူခဲ့ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ Ringly က ဒီကိစၥအတြက္ သူ႔ရဲ႕လက္စြပ္ေတြကုိ စမတ္ဖုန္း filter နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားျခင္းအားျဖင့္ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ကေလးထိန္း ဆီက text messages ေတြလုိ အေရးႀကီးတဲ့ သတိေပး မႈေတြကုိခြင့္ျပဳၿပီး လက္စြပ္ကုိ မီးလင္း၊ တုန္ခါေစတဲ့အခါ Gmail နဲ႔ Facebook Notification ေတြကုိ အသံတိတ္ေပးပါတယ္။ “ဒါကကၽြန္မ ရဲ႕ဖုန္းနဲ႔ ကၽြန္မရဲ႕လက္ကုိ အ နည္းငယ္အလွမ္းေ၀းေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးထားမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္”” လုိ႔ လုပ္ ငန္းငယ္ေလးေတြအတြက္ နည္းပ ညာ အတုိင္ပင္ခံ Butter က ေျပာပါတယ္။

လက္ကုိင္ဖုန္းေတြက လူေတြရဲ႕ဘ၀ကုိ ယခုလုိလွ်င္ျမန္စြာနဲ႔ ႀကီး စုိးသိမ္းပုိက္သြားတဲ့အခါ ဒီနည္းပညာကႏႈိင္းရသေဘာအားျဖင့္ အသစ္ ျဖစ္ေနေသးတယ္ဆုိတာ အလြယ္တကူေမ့ေလ်ာ့သြားႏုိင္ပါတယ္။ ပထမဆံုး iPhone က လြန္ခဲ့တဲ့ ရွစ္ႏွစ္ကမွ ထြက္ရွိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ယခုအခါမွာေတာ့ အေမရိကန္လူဦးေရရဲ႕ တစ္၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္က စမတ္ဖုန္းတစ္လံုးပုိင္ဆုိင္ေနၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ လူေတြက မုိဘုိင္းလ္screen ကုိ ၾကည့္႐ႈရင္းအခ်ိန္ကုန္ဆံုးေစတဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ေန႔ကုိ သံုးနာရီနီးနီးေရာက္ႏွင့္ၿပီးေနပါၿပီ။ ဒါက သူတုိ႔ဖုန္းေပၚမွာ အမွန္တ ကယ္စကားေျပာတဲ့အခ်ိန္မပါေသးပါဘူး။

မၾကာေသးခင္က Bank of Ameraica ကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေလ့လာခ်က္ စစ္တမ္းအရ ေျဖၾကားသူေတြရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ သူတုိ႔ရဲ႕စမတ္ဖုန္းေတြ အၿမဲမျပတ္စစ္ေဆးေနၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သံုးပံုႏွစ္ပံုေက်ာ္ ေက်ာ္က သူတုိ႔ရဲ႕အိပ္ရာေဘးကုိ စမတ္ဖုန္းယူေဆာင္အိပ္စက္တယ္လို႔ ေျဖၾကားပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳးအက်င့္ဆုိးေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ပယ္ေဖ်ာက္ႏုိင္ ဖုိ႔ လူေတြကုိကူညီျခင္းအားျဖင့္ ရလာႏုိင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကုိ ကုမ္ၸဏီအသစ္ေတြက ျမင္လာၾကပါတယ္။

“နည္းပညာရဲ႕ ဆင့္ကဲတုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏႈန္းက အရမ္းကုိလ်င္ျမန္ တာေၾကာင့္ ထိန္းခ်ဳပ္လုိမရႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါက လူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြအေပၚ ဘယ္လုိ႐ုိက္ခတ္လာမလဲဆုိတာ မစဥ္းစားဘဲ မေန ႏုိင္ေအာင္ျဖစ္လာၾကတယ္”လို႔ ၿဗိတိသွ်က Kovert ကုိ ထူေထာင္သူ Kate Unsworth ကေျပာပါတယ္။ ဒီကုမ္ၸဏီကလည္း အေရးအႀကီး ဆံုး ကိစ္ၥေတြကလြဲလုိ႔ က်န္တာအားလံုးစစ္ခ်ဖယ္ထုတ္ေပးတဲ့ အဆင့္ ျမင့္နည္းပညာသံုး လက္၀တ္ရတနာေတြျပဳလုပ္ပါတယ္။

ဒီစိတ္အာ႐ံုအေႏွာက္အယွက္ေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးတဲ့ ထုတ္ကုန္ ပစၥည္းမ်ားစြာဟာ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ “၀တ္ဆင္ႏုိင္တဲ့ နည္းပညာ” နယ္ပယ္အထဲမွာ ရွိပါတယ္။ Apple Watch လုိ Smartwatches ေတြက ဖုန္းကုိစစ္ေဆးၾကည့္႐ႈတာထက္ တစ္ခ်က္ေစာင္းငဲ့ၾကည့္ဖုိ႔ ရာကုိ အားေပးဖုိ႔ ဒီဇုိင္းဆင္ထားတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လကေတာ့ Google ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ဂ်င္းအ၀တ္အထည္ ကုမၸဏီ Levi တုိ႔ကလူေတြ အေနနဲ႔ ဂ်က္ကက္အက်ႌလက္ေကာက္၀တ္ကုိ ယမ္းလုိက္တာနဲ႔ျမည္ ေနတဲ့ဖုန္းကုိပိတ္ေပးမယ့္ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာသံုး အ၀တ္အထည္ ေတြအတြက္ အစီအမံကုိေၾကညာခဲ့တယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးၿပီးသား အ၀တ္အထည္ေတြက ဒီေန႔ေခတ္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကမ္ၻာႀကီးမွာ အေကာင္းဆံုးနဲ႔ အလုိအပ္ဆံုး အရာေတြေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းရွိလာမယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔နဲ႔ ညစာအတူစားေနတဲ့သူေတြနဲ႔ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုေတြ႕မႈကုိ ဆက္ ထိန္းထားႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒါက တကယ့္စစ္မွန္တဲ့ တန္ဖုိးျဖစ္လာမွာပါ” လုိ႔ Levi ရဲ႕ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာထုတ္ကုန္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈ ဌာနအႀကီး အကဲ Paul Dillinger က ေျပာပါတယ္။

Offtime လို႔ေခၚတဲ့ application က သံုးစြဲသူအေနနဲ႔ သူတို႔ အလြန္အကၽြံအသံုးျပဳတဲ့ app ေတြရယူသံုးစြဲမႈကုိ ကန္႔သတ္ၿပီး သူတို႔ ရဲ႕ဖုန္းအေပၚအခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ သံုးစြဲတယ္ဆုိတာ အခ်ိန္ ဇယား chart ဆြဲေပးပါတယ္။ Moment လို႔ေခၚတဲ့ အျခား app ကေတာ့ ဖုန္းသံုးစြဲမႈႏႈန္းကုိ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ေ၀မွ်ၿပီး ဘယ္သူကဖုန္းကုိ အခ်ိန္အနည္းဆံုးသံုးသလဲဆုိတဲ့ ကစားပြဲကုိယွဥ္ ၿပိဳင္ဖုိ႔ အားေပးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မၾကာေသးခင္က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ က ဒီဇုိင္နာက Light Phone လို႔ေခၚတဲ့ ပေရာဂ်က္ျပဳလုပ္ဖုိ႔ အမ်ား ျပည္သူရန္ပံုေငြစုေဆာင္းမႈ ေအာင္ျမင္ၿပီးစီးခဲ့တယ္။ ဒီအေႂကြး၀ယ္ ကတ္အရြယ္ဖုန္းက ဖုန္းလက္ခံတာနဲ႔ေခၚဆုိတာကလြဲလုိ႔ က်န္တဲ့ဘာမွ မလုပ္ဘဲ ျဖစ္ႏုိင္သမွ်အနည္းဆံုးသာ သံုးစြဲဖုိ႔ ဒီဇုိင္းဆင္ထားပါတယ္။

အထူးျခားဆံုးျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္တာက NoPhone ပါ။ ၁၂ ေဒၚ လာတန္ပလပ္စတစ္တံုးက စမတ္ဖုန္းတစ္လံုးနဲ႔တူေပမယ့္ ဘာဆုိဘာမွ ကုိျပဳလုပ္မေပးပါဘူး။ ဒီပစၥည္းကုိ ဖန္တီးတဲ့ နယူေယာက္ေၾကာ္ျငာ ေအဂ်င္စီက art director Van Gould က NoPhone ကုိ လံုးေရ ၃,၂၀၀ နီးနီး ေရာင္းရၿပီးၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူက ဒါကုိဖုန္းစြဲလမ္းမႈ ကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ခ်င္ေပမယ့္ လက္ထဲတစ္ခုခုကုိင္မထားရဘဲ အိမ္က ထြက္ခြာလာရမွာကုိ ေၾကာက္လန္႔ေနသူေတြအတြက္ အသံုး၀င္မယ့္ ပစၥည္းအျဖစ္ ေစ်းကြက္တင္ခဲ့ပါတယ္။ မ်ားစြာေသာသူေတြကေတာ့ ဒီလုိမ်ိဳး ပစၥည္းကုိထုတ္လုပ္သူေတြကုိေရာ ၀ယ္ယူသူေတြကုိပါ ရယ္စ ရာအျဖစ္႐ႈျမင္ၾကမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ “လူအမ်ားစုကေတာ့ ဖုန္းစြဲလမ္းမႈဟာ တကယ္ရွိတဲ့အရာလို႔မထင္ၾကဘူး။ ေနာက္ေတာ့ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြအေပၚ အေလးထားမႈေတြ ပ်က္ယြင္းမွာ စုိးလုိ႔ ပလပ္စတစ္စေတြ ၀ယ္ယူလာရတဲ့အထိ မ်က္ကလူးဆန္ျပာျဖစ္ လာမယ္လို႔ Gould က ေျပာပါတယ္။

ဆန္ဖရန္စစၥကုိၿမိဳ႕ University of California က အာ႐ံုေၾကာ ပညာရွင္နဲ႔ ပါေမာကၡျဖစ္သူ Adam Gazzaley က “လူေတြက ဒီနည္း ပညာကုိ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပးဆပ္ရမႈေတြရွိေနသလုိပဲ။ သမီးရည္းစား၊ လင္မယားဆက္ဆံေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္အတြက္ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကားေမာင္းရင္းစာ႐ုိက္လုိ႔ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးအတြက္ပဲျဖစ္ ျဖစ္ ထိခုိက္မႈေတြျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ စၿပီးေျပာလာတဲ့သူေတြမ်ားလာ တယ္”” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

Apple မတုိင္ခင္ေန႔ရက္ေတြတုန္းက လူေတြဟာ သူတို႔လုိခ်င္ တာကုိ အြန္လုိင္းအေပၚကရွာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔တင္ ၿပီးသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္အခုေတာ့ အင္တာနက္က ေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ တဲ့ မုိဘုိင္းလ္ကိရိယာပံုစံပုိျဖစ္လာတဲ့အခါ ကုမ္ၸဏီေတြက အသံုးျပဳ သူေတြရဲ႕ ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္နဲ႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈေတြ ေျခရာခံ လုိက္ဖုိ႔ပုိၿပီး အဆင့္ျမင့္စြမ္းေဆာင္ႏုိင္လာတယ္။ ဒီအခါမွာ နည္းပညာက Google ရွာေဖြမႈကေန လူေတြဘက္က “ဆြဲယူ” မႈပံုစံမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ မေနေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအစား လူေတြဘက္ “တြန္းပို႔” တဲ့ပံုစံပုိျဖစ္လာ ပါတယ္။ စမတ္ဖုန္း notification ေတြဟာ ဖုန္းေတြကုိ မီးလင္းၿပီး အသံျမည္ေစတဲ့အတြက္ သတိမထားမိဘဲ ေနႏုိင္မွာမဟုတ္လုိ႔ပါပဲ။

အခ်ိဳ႕ေသာထုတ္ကုန္ေတြက မွ်ေျခတစ္ခုကုိရွာေေတြ႕ဖုိ႔ႀကိဳးစား ေနပါတယ္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုိယ္ေရးလက္ေထာက္တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Google Now လုိမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ app က တည္ေနရာLocation, Gamil နဲ႔ ရွာေဖြၾကည့္႐ႈမႈ activity ေတြအသံုးျပဳၿပီး user က ေနာက္ဆက္ၿပီးဘာကုိ လုိခ်င္မလဲဆုိတာ ခန္႔မွန္းခ်က္ထုတ္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ကူးအုိင္ဒီယာက လုိအပ္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ၾကား၀င္ေႏွာက္ယွက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ့္ကေလးရဲ႕ေမြးေန႔ကုိ ေမ့ေတာ့ မလုိျဖစ္ေနၿပီး အဲဒီအတြက္ တစ္ခုခုမလုပ္ဘဲေနတဲ့အခါ ဖုန္းက သတိ ျပဳမိေလာက္ေအာင္ အသည္းအသန္သတိေပးတာမ်ိဳး ကၽြန္ေတာ္လုိ ခ်င္ပါတယ္” လုိ႔ Google ရဲ႕ Senior vice president of product ျဖစ္သူ Sundar Pichai က ေျပာပါတယ္။

ဒါက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအပုိင္းအရ အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ အသံုး ျပဳသူေတြရဲ႕ဘ၀အထဲ Google က ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြတာကို လူေတြက ပုိၿပီးယံုၾကည္လာေလေလ သူတို႔က Google Calendar နဲ႔ Gmail app ေတြပုိတုိးၿပီး သံုးလာေလေလပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ Google ကသူ႔ရဲ႕ user ေတြအေၾကာင္းကုိ ပုိၿပီးနားလည္လာတဲ့အခါ သူ႔ရဲ႕ ေၾကာ္ျငာတင္ဆက္မႈ advertising engine ကုိ ပုိၿပီးအႏုစိတ္ခ်ိန္ညိႇလာႏုိင္မွာျဖစ္ ပါတယ္။

Pichai ရဲ႕ ေတြးေခၚစဥ္းစားပံုက လူေတြကုိ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးေပးထားၿပီး သူတုိ႔ဘာသာသူတို႔ တြက္ခ်က္ေရြးထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ပါပဲ။ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က user ေတြကုိ အမွန္တကယ္ဗဟုိျပဳတဲ့ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြ ဒီဇုိင္းဆင္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ user ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေတြကုိသူတို႔ဘာသာ ေရြးခ်ယ္ရွင္သန္ဖုိ႔ ျခားထားတဲ့ မ်ဥ္းလုိင္းတစ္ခုရွိေနပါတယ္။ ဒါက သူတို႔ရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈအရာသာျဖစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္ညႊန္ၾကားတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးမျဖစ္ဘဲ ဂ႐ုစုိက္ခ်င္ပါ တယ္’’ လို႔ Pichai က ေျပာတယ္။

ဒါေပမယ့္ စမတ္ဖုန္းေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕အေျခခံအက်ဆံုး လႈံ႕ေဆာ္မႈတြန္းအားႏွစ္ခုအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ေျဖသိမ့္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္တယ္လို႔ University of Kansas က စိတ္ပညာ ပါေမာကၡ Paul Atchley က ေျပာပါတယ္။ စိတ္အာ႐ံုပ်ံ႕ လြင့္နစ္ေမ်ာ စရာ အသစ္အဆန္းနဲ႔ စိတ္၀င္စားစရာေတြ ရွာေတြ႕ဖုိ႔ရွာပံုေတာ္ ခရီးနဲ႔ လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြ အၿပီးသတ္ဖုိ႔ စစ္ေဆးၿပီးေၾကာင္း ေသခ်ာေစခ်င္ တဲ့ စိတ္ဆႏၵေတြျဖစ္ပါတယ္။

“ဒီကိရိယာေတြနဲ႔အတူ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကျဖစ္ေျမာက္ၿပီးစီးမႈရဲ႕ စိတ္ေက်နပ္မႈသေဘာကုိ တစ္မိနစ္အတြင္း အႀကိမ္မ်ားစြာခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္က ဒါကုိပဲျပဳလုပ္ဖုိ႔အသားက်သြားေအာင္ အမွန္တ ကယ္ျပဳျပင္ခံရသလုိျဖစ္သြားပါတယ္။ ဆန္းသစ္ထူးျခားမႈေတြအဆက္ မျပတ္ရွာေဖြေနရင္းက ဖုန္းကုိေအာက္သို႔ခ်ထားဖို႔ရာ ခက္ခဲေအာင္ လုပ္ေနတယ္” လုိ႔ သူကေျပာတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးအစမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Butter ဟာ အျခားမ်ားစြာ ေသာ သူေတြမွာလည္းျဖစ္ေနတဲ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ေတြ႕ဆံုအၿပီး ထြက္လာ တဲ့အခါ လူမႈမီဒီယာေတြက ေနာက္ဆံုးအေျခအေန update ေတြ အသားငမ္းငမ္းျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕လာရတယ္။ သူဟာ ၀က္ဘ္ဆုိက္ တစ္ခုကုိဖြင့္၊ ျပန္ပိတ္၊ ၿပီးေတာ့ အသစ္တစ္ခုခုေပၚလာမလား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပန္ဖြင့္ေအာင္ တစာစာလုပ္ေနတဲ့အက်င့္္လည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ စြဲေနတာဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ဒီအေျခအေနနဲ႔တင္ သူ႔အေနနဲ႔ Ringly ဆီက အကူအညီကုိရွာေဖြ ဖုိ႔ လံုေလာက္တဲ့တြန္းအားရွိသြားပါတယ္။

စိတ္ပညာ ပါေမာကၡ Atchley ကေတာ့ သံသယရွိေနပါတယ္။ “စြဲလမ္းမႈဆုိတာ ျပင္းထန္တဲ့တစ္ကုိယ္ေရကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ ကုသေျဖရွင္းမႈဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အတြင္းစိတ္မေကာင္းဆုိး ၀ါးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္နဲ႔ပဲ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ Message ကုိ စစ္ခ်ဖုိ႔ ျပင္ပနည္းလမ္းေတြအားကုိးလို႔မရဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဘ၀ေနနည္းအေပၚ နည္းပညာနဲ႔ႀကီးစုိးကၽြန္ျပဳမႈကုိ တြန္းလွန္ဖို႔က ခုိင္မာတဲ့စိတ္ဓာတ္ခြန္အားနဲ႔ပဲ သက္ဆုိင္ပါလိမ့္မယ္။
Written by Kyaw Zeya(MIT)

Credit to ==> Myanmar DigitalLife Journal