♪ “သင့္ရဲ႕စမတ္ဖုန္းလုံၿခဳံေရးအတြက္နည္းလမ္းမ်ား” ♫

ယေန႕ေခတ္မွာလူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာစမတ္ဖုန္းမ်ားနဲ႕အတူရွင္သန္ လႈပ္ရွားေနၾကပါတယ္။ ေစ်း၀ယ္ဖို႔၊လူမႈကြန္ရက္ေတြသံုးစြဲဖို႔၊Browser ေတြ ကမွတစ္ဆင့္၀က္ဆိုက္ေတြၾကည့္႐ႈဖို႔၊ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြအသံုးျပဳဖို႔၊ ဆက္သြယ္ဖို႔စသျဖင့္နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔အသံုးခ်ၾကပါတယ္။မ်ားေသာ အားျဖင့္email ေတြ၊လူမႈကြန္ရက္ေတြ၊Messaging apps ေတြစသျဖင့္ သံုးစြဲၾကရာတြင္account မ်ားကိုlog in ၀င္ထားလ်က္အၿမဲတေစသံုးစြဲေနၾက ရာအျခားသူမ်ားကမိမိတို႔ရဲ႕ဖုန္းကိုယူငင္သံုးစြဲလွ်င္မိမိတုိ႔ရဲ႕ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ား၊account မ်ားခုိးယူႏိုင္သည့္အႏၲရာယ္လည္း ရွိေနပါ တယ္။ဖုန္းခိုးယူခံရျခင္း၊ဖုန္း ေပ်ာက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည့္အခါအျခားသူမ်ား ကမိမိတို႕၏အေရးႀကီးေသာကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားပါသြားႏိုင္ ေသာေၾကာင့္သတိဆိုတာပိုတယ္ မရွိဆိုသလုိႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ ျပႆနာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႀကံဳေတြ႕ရမည့္ေဘးမွ ကာကြယ္ႏိုင္ မွာျဖစ္ပါတယ္။ဖုန္းခိုးယူျခင္း၊ေပ်ာက္ဆံုးျခင္းတို႔မွႀကံဳေတြ႕ရေသာ အဆိုးရြား ဆံုးေသာကိစၥရပ္မ်ားမွာသင့္ရဲ႕ ေငြေၾကးဆိုင္ရာသတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ႏွင့္account မ်ားခုိးယူခံရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။အစီရင္ခံစာစစ္တမ္းမ်ား အရ ၂၀၁၄ခုႏွစ္မွာအေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ဖုန္းခုိးယူမႈေပါင္း၂.၁သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ၃.၁သန္းေက်ာ္က ေပ်ာက္ဆံုးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။အဂၤလန္ႏွင့္ ေ၀းလ္ႏိုင္ငံ တုိ႔မွာေတာ့၂၀၁၃ခုႏွစ္ကဖုန္းခိုးယူမႈေပါင္း၇၄၃,၀၀၀ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။တကယ္လို႔သင့္ရဲ႕ဖုန္းက မေပ်ာက္ဆံုးဘဲသင့္လက္ထဲမွာရွိေနလွ်င္ေတာင္မွလံုၿခံဳမႈမရွိေသးဘဲmalware မ်ားရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈအႏၲရာယ္နဲ႔လည္းႀကံဳေတြ႕ ႏိုင္ေသးၿပီးMotive Security Labs ရဲ႕ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ခ်က္မ်ားအရ ၂၀၁၄ခုႏွစ္မွာ ကမၻာတစ္လႊား၌မိုဘိုင္းဖုန္းေပါင္း၁၆သန္းခန္႔ဟာ အဆိုပါ malware မ်ားရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈကိုခံခဲ့ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ကံေကာင္းတာကေတာ့ဒီလုိမ်ိဳးအျဖစ္ဆုိးေတြမႀကံဳေတြ႕ရဖို႔ကာကြယ္ထား ႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းေတြရွိပါတယ္။ သင့္ရဲ႕ဖုန္းကိုအျခားသူမ်ားကရသြားသည့္တိုင္သင့္ဖုန္းထဲကအခ်က္အလက္မ်ားပါမသြားႏိုင္ဖို႔လုပ္ေဆာင္ ထားႏိုင္သည့္နည္းလမ္းမ်ားကိုဒီေဆာင္းပါးမွာစုစည္းေဖာ္ျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။နည္းလမ္း ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကစမတ္ဖုန္းသံုးစြဲသူမ်ားသိရွိထားၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ဂ႐ုျပဳမိ ႏိုင္ေစဖို႔တစ္စုတစ္စည္းတည္းေဖာ္ျပေပး လိုက္ပါတယ္။

(၁) Lock Screen ပိတ္ထားပါ

ဒါကေတာ့အလြယ္ဆံုးေသာနည္းလမ္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ဖုန္းကိုPattern, PIN, Password စသည္တို႕ျဖင့္ပိတ္ထားႏိုင္သလိုလက္ေဗြျဖင့္လည္းပိတ္ထား ႏိုင္ပါေသးတယ္။Pattern နဲ႔ပိတ္ထားျခင္းကသင့္အတြက္လြယ္ကူစြာ အသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္PIN သို႔မဟုတ္လက္ေဗြေတြနဲ႔ႏႈိင္းစာလွ်င္ေတာ့ လံုၿခံဳမႈအားနည္းလွပါတယ္။တကယ္လို႔သင့္အေနျဖင့္ပိုမိုလံုၿခံဳေစဖုိ႔ ဆိုလွ်င္ ေတာ့အျခားသူမ်ားခန္႔မွန္းႏိုင္ဖို႔ခဲယဥ္းေသာpassword ကိုအသံုးျပဳသင့္ပါ တယ္။ အဲဒါက႐ိုက္ထည့္ရာမွာအခ်ိန္ပိုၾကာမွာျဖစ္ေပမယ့္တြဲစပ္ႏိုင္ေသာ စာလံုးတြဲအေရအတြက္မ်ားေလေလပိုမိုခန္႔မွန္းရခက္ေလေလျဖစ္တဲ့အတြက္လံုၿခံဳမႈအရွိဆံုးလို႔ဆိုရမွာပါ။ မည္သည့္နည္းလမ္းကိုပဲအသံုးျပဳသည္ ျဖစ္ေစ Screen အားLock ခ်ထားဖုိ႔အတြက္iOS မွာေတာ့Setting> Touch ID & Passcode သို႔သြားၿပီးPasscode အတြက္ဆိုလွ်င္ဂဏန္း၆လံုးပါရွိေသာcode ကို႐ိုက္ထည့္ကာlock ခ်ထားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။အျခားေသာ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ား ကိုလည္းေတြ႕ရွိႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီးPasscode Options သို႔မဟုတ္Add a Fingerprint ကိုတို႔ထိကာlock ခ်ထားႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။Android အတြက္ ဆိုလွ်င္ ေတာ့သင့္ရဲ႕device အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ၿပီးကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိႏိုင္ေပမယ့္မ်ားေသာအားျဖင့္Settings menu ထဲကSecurity သို႔မဟုတ္ Lock Screen Security စတာေတြမွာ၀င္ေရာက္ၿပီးလုပ္ေဆာင္ထားႏိုင္ မွာျဖစ္ပါတယ္။

(၂) Apps မ်ားကိုlock ခ်ထားပါ

သင့္ရဲ႕ဖုန္းကိုScreen lock ခ်ထားေပမယ့္အကယ္၍အျခားသူမ်ားက မေတာ္တဆ ၀င္ေရာက္မိသြားတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာသင့္ရဲ႕Apps ေတြကို ေနာက္ထပ္အလႊာတစ္ခုအေနနဲ႔ထပ္မံၿပီးlock ခ်ထားႏိုင္ပါေသးတယ္။ သင့္ရဲ႕ email သို႔မဟုတ္banking app ေတြလိုမ်ိဳးေပါ့။အဲဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အတြက္Android အတြက္ဆိုလွ်င္ေတာ့App Lock လုိမ်ိဳးapps ေတြကို အသံုးျပဳၿပီးscreen lock မွာလိုပဲPIN, Password သို႔မဟုတ္လက္ေဗြႀကိဳက္ ႏွစ္သက္ရာေရြးခ်ယ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။iOS အတြက္ကေတာ့အလားတူapps ေတြကိုတင္ၿပီးသံုးမယ္ဆုိလွ်င္သင့္ရဲ႕device ဟာjailbreak လုပ္ထားမွ အသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္လုိ႔ဒါကလံုၿခံဳေရးအတြက္ထိရွလြယ္ေသာေၾကာင့္မသံုးသင့္ပါဘူး။သုိ႔ေသာ္လည္းမ်ားစြာေသာ apps ေတြဟာTouch ID ကိုအသံုးျပဳကာ lock ခ်ထားႏိုင္ဖို႔ထည့္သြင္း ေရးဆြဲလာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ဒါက သတင္းေကာင္း လို႔ပဲဆုိရမွာပါ။

(၃) Apps ႏွင့္Services မ်ားကိုLog out လုပ္ပါ

စမတ္ဖုန္းသံုးစြဲသူအမ်ားစုကေတာ့သူတို႔ရဲ႕apps ေတြမွာlog in ၀င္ထားေလ့ ရွိၿပီးသံုးစြဲၿပီးလွ်င္log out ျပန္ထြက္ေလ့မရွိၾကပါဘူး။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေနာက္တစ္ခု ျပန္၀င္လွ်င္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္facebook လုိမ်ိဳးမၾကာခဏသံုးစြဲေလ့ရွိတဲ့apps ေတြမွာlog out လုပ္ေလ့မရွိၾကပါဘူး။ဒါကအျခားသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔သင့္ရဲ႕apps ေတြကိုၾကည့္႐ႈသံုးစြဲႏိုင္ေစဖို႔လြယ္ကူ စြာ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေစမွာျဖစ္တဲ့အတြက္သတိထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ေတာ့Banking ႏွင့္Shopping ဆိုင္ရာ apps ေတြမွာသင့္ရဲ႕bank account data ေတြနဲ႔email accounts ေတြ ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္အဆိုပါအခ်က္အလက္မ်ားခုိးယူခံရႏိုင္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ယင္းကဲ့သို႔အေရးႀကီးအခ်က္ အလက္မ်ားပါ၀င္သည့္apps မ်ားကိုသံုးစြဲၿပီး လွ်င္ log out လုပ္သင့္ပါတယ္။

(၄) Password Manager တစ္ခုသံုးစြဲပါ

တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာသင့္ရဲ႕ဖုန္းကိုaccess လုပ္ႏိုင္ဖုိ႔သင့္ရဲ႕passwords ေတြကအဓိကက်လွေသာေၾကာင့္မတူကြဲျပားေသာaccount တိုင္းမွာ ရွည္လ်ားၿပီး strong ျဖစ္ေသာ၊account တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုမတူညီေသာ passwords မ်ားကိုေပးထားဖုိ႔ကအေရးႀကီးပါတယ္။သို႔ေသာ္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိ တာကaccount တိုင္းအတြက္passwordကိုလြယ္ကူစြာျပန္လည္မွတ္မိ ႏိုင္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ဒါကိုလြယ္ကူစြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔password manager တစ္ခု ခုကိုအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။Password manager အသံုးျပဳမယ္ဆုိလွ်င္သင့္ account ေတြအားလံုးအတြက္ဘုံpassword တစ္ခုတည္းျဖင့္၀င္ေရာက္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။သို႔ေသာ္password manager သံုးမယ္ဆုိလွ်င္ေတာ့ အဆိုပါ master password ကိုstrong ျဖစ္ေအာင္ေပးထားၿပီးပံုမွန္ေျပာင္းလဲ သင့္ပါတယ္။master password ေတြကမ်ားစြာရွိပါတယ္။အသံုးမ်ားတဲ့ LastPass သို႔မဟုတ္Dashlane စသည္တို႔ကိုအသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။App store မွာရွာေဖြႏိုင္မွာပါ။

(၅) Antivirus ေဆာ့၀ဲအသံုးျပဳပါ

စမတ္ဖုန္းေတြဟာကြန္ပ်ဴတာေတြလိုပဲဗိုင္းရပ္အကုိက္ခံရႏိုင္တဲ့အတြက္Antivirusပ႐ိုဂရမ္ေတြကိုအသံုးျပဳ သင့္ပါတယ္။ကြန္ပ်ဴတာေတြေလာက္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္မထိခုိက္ႏိုင္ေပမယ့္အႏၲရာယ္ေတာ့ရွိပါတယ္။Antivirus app တစ္ခု ကိုတင္ထားမယ္ဆုိလွ်င္သင့္ဖုန္းမွာတင္ထားတဲ့apps ေတြ၊သိမ္းဆည္းထား တဲ့ဖိုင္ေတြ၊ၾကည့္႐ႈတဲ့၀က္ဆုိက္ေတြကိုscan ဖတ္ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးၿပီး malicious software မ်ားမွကာကြယ္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုမ်ိဳးapps ေတြကAndroid မွာသာတင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။iOS devices မ်ားအေနျဖင့္ Apple ဟာသူ႔ရဲ႕စနစ္အတြင္းကိုထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္မႈမရွိႏိုင္ေစဖုိ႔closed system လုပ္ထားတဲ့အတြက္ဒီလိုဗိုင္းရပ္အႏၲရာယ္မ်ား၀င္ေရာက္ႏုိင္မႈ အခြင့္အလမ္းကနည္းပါးပါတယ္။သင့္ရဲ႕Android စမတ္ဖုန္းမွာantivirus app တစ္ခုတင္သံုးလုိပါကGoogle Play Store မွာရွာေဖြႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္ေက်ာ္apps ေတြျဖစ္တဲ့Avira သို႔မဟုတ္Lookout စသည္တို႔ကို အသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

(၆) Jailbreak မလုပ္ပါႏွင့္ (သို႔မဟုတ္) Unofficial app stores မ်ားမွapps မ်ားကိုမသံုးပါႏွင့္

သင့္ရဲ႕စမတ္ဖုန္းမွအခ်က္အလက္မ်ားကိုနည္းလမ္းႏွစ္သြယ္နဲ႔ခိုးယူႏိုင္ပါ တယ္။တစ္နည္းကေတာ့ဖုန္းအလံုးလိုက္ခုိးယူသြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့အေ၀းကေန သင့္ဖုန္းထဲကအခ်က္အလက္မ်ားကို malware မ်ားပို႔လႊတ္ကာခုိးယူျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။အကယ္၍သင့္ရဲ႕device ဟာofficial app stores ကမဟုတ္ဘဲအျခားေသာ ေနရာမ်ား (unknown sources) ကapp ေတြတင္သံုးမယ္ဆိုလွ်င္malware မ်ား၀င္ေရာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းကဲ့သို႕Unknown sources မ်ားမွapps မ်ားတင္ သံုးႏိုင္ရန္ သင့္ရဲ႕iOS devices မ်ားကိုjailbreak လုပ္ဖုိ႔လုိအပ္သလိုandroid အတြက္ ဆိုလွ်င္လည္းroot လုပ္ဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ဒီလိုလုပ္ၿပီးအျခားthird-party app stores မ်ားမွapps မ်ားကိုတင္သံုးပါကသင့္ရဲ႕ဖုန္းအတြင္းထိုးေဖာက္ ၀င္ေရာက္မႈအႏၲရာယ္မ်ားက်ေရာက္ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ သင့္ရဲ႕ဖုန္းကိုroot မလုပ္၊jailbreak မလုပ္ဘဲofficial app store မွapps and services မ်ားကိုသာအသံုးျပဳပါကဗိုင္းရပ္စ္မ်ား၀င္ေရာက္မႈမွ အလိုအေလ်ာက္ တားဆီးထားၿပီးသားျဖစ္မွာပါ။

(၇) Public Network မ်ားကိုမသံုးပါႏွင့္

အျခားေသာသူမ်ားကသင့္ရဲ႕device သို႔မဟုတ္data မ်ားကိုaccess လုပ္ႏိုင္ တဲ့နည္းလမ္းတစ္ခုကေတာ့လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈမရွိေသာWi-Fi network မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္ဖီဆိုင္၊ပန္းၿခံ၊ ေလဆိပ္အစရွိေသာPublic Wi-Fi network မ်ားဟာသင့္ရဲ႕အခ်က္အလက္ေတြကိုလြယ္ကူစြာခိုးယူႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္Wi-Fi free ရလို႔အဆုိပါေနရာမ်ားမွာအသံုးျပဳလွ်င္ ေတာင္အေရးႀကီးအခ်က္အလက္မ်ားပါ၀င္တဲ့သံုးစြဲမႈေတြကိုမသံုးသင့္ ပါဘူး။ဥပမာemail သံုးတာ၊ဘဏ္နဲ႕သက္ဆိုင္တာေတြအသံုးျပဳတာ၊ ေစ်း၀ယ္တာ စတာေတြကိုမလုပ္ေဆာင္သင့္ပါဘူး။4Gစနစ္မွာေတာ့ပိုမိုလံုၿခံဳမႈရွိပါတယ္။ သင့္ရဲ႕အိမ္တြင္းbroadband လိုင္းကေနWi-Fi လႊင့္ၿပီးသံုးတဲ့အခါလံုၿခံဳမႈ ရွိႏိုင္ေစဖုိ႔password ခံၿပီးWPA2 ကဲ့သို႔လံုၿခံဳမႈရွိေသာencryption စနစ္ မ်ားကိုအသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။အမ်ားစုေသာrouters ေတြမွာေတာ့ယင္းကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ထားႏိုင္ေသာstandard security option မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

(၈) ဆက္သြယ္မႈမ်ားလုပ္ေဆာင္သည့္အခါencrypt လုပ္၍သံုးပါ

အကယ္၍သင္ဟာလံုၿခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအမွန္တကယ္ပဲဂ႐ုစိုက္ပါက သင့္ရဲ႕Wi-Fi ကြန္ရက္ကိုencrypt လုပ္ၿပီးသံုး႐ံုမွ်မကဘဲသင့္ရဲ႕ ဆက္သြယ္မႈ ေတြမွာလည္းencrypt လုပ္ၿပီးသံုးစြဲရမွာျဖစ္ပါတယ္။Messaging apps ေတြ ျဖစ္တဲ့iMessage တို႔WhatsApp တုိ႔အပါအ၀င္အမ်ားစုေသာနာမည္ေက်ာ္ messaging apps ေတြဟာအဆိုပါencrypt လုပ္ထားတဲ့၀န္ေဆာင္မႈကို standard တစ္ခုအျဖစ္ပံ့ပုိးေပးထားၾကပါတယ္။Email ေတြမွာလည္း အလား တူစြာပဲ encrypt လုပ္ၿပီးသံုးႏိုင္ပါတယ္။Encrypt လုပ္ေဆာင္မႈကိုအထူးျပဳ ေပးထားတဲ့email app တစ္ခုကေတာ့ProtonMail ပဲျဖစ္ၿပီးအေရးႀကီး အခ်က္ အလက္မ်ားပို႕လႊတ္ေလ့ရွိသူမ်ားအဖို႔data ေတြလံုး၀ေပါက္ၾကားမႈမရွိေစရန္ အတြက္အသံုးျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။သင့္ရဲ႕messages ေတြ၊emails ေတြကို encrypt လုပ္ၿပီးပို႔လႊတ္ျခင္းကအျခားသူမ်ားအဖုိ႔ၾကားျဖတ္ ၀င္ေရာက္ၿပီး ဖတ္႐ႈႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမယ့္လည္းသင့္ရဲ႕ဖုန္းကိုယူၿပီးၾကည့္မယ္ ဆုိလွ်င္ေတာ့သင့္ရဲ႕messages ေတြကိုဖတ္႐ႈႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ တြဲဖက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သင့္တာကေတာ့သင့္ရဲ႕messages ေတြကိုအၿမဲဖ်က္ပစ္ဖို႔ပါပဲ။ Bleep ဆိုတဲ့app ကေတာ့သင့္ရဲ႕ဆက္သြယ္မႈ ေတြမွာencrypt လုပ္ေပး႐ံု မွ်မကmessages မ်ားကိုဖတ္႐ႈၿပီးပါကတစ္ခါတည္းဖ်က္ပစ္ပါတယ္။

(၉) သင့္ရဲ႕ဖုန္းအားအေ၀းတစ္ေနရာမွ ေျခရာခံႏိုင္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ထားပါ

သင့္ရဲ႕ဖုန္းဟာ ေပ်ာက္ဆံုးတာ၊ဒါမွမဟုတ္ခုိးယူခံရတဲ့အခါေတြမွာ ဘယ္ေနရာမွာရွိသလဲဆိုတာကို ေျခရာခံႏိုင္ဖို႕အတြက္Android မွာေရာiOS မွာပါလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။Android အတြက္ကေတာ့Android Device Manager website သို႔သြားၿပီးေသာ္လည္းေကာင္းအဆိုပါapp ကိုတင္ၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္းအသံုးျပဳကာသင့္ရဲ႕Google account နဲ႔log in ၀င္ၿပီး ေျခရာခံႏိုင္ပါတယ္။အေ၀းကေနၿပီးတည္ေနရာၾကည့္႐ႈႏိုင္သလိုအသံျမည္ ေစတာ၊lock ခ်ပစ္တာ၊သင့္device ကိုအျခားသူအသံုးမျပဳႏိုင္ေအာင္data ေတြကိုဖ်က္ပစ္တာေတြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။iOS မွာလည္းအလားတူ စြာပဲလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ကြန္ပ်ဴတာမွာiCloud ကိုlog in ၀င္ၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္း၊Find My iPhone app ကိုသံုး၍ေသာ္လည္းေကာင္း သင့္ရဲ႕handset ကိုေျခရာခံျခင္း၊Message ေဖာ္ျပျခင္း၊lock ခ်ျခင္းတို႕ကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ေရွးဦးစြာသင့္ရဲ႕device မွာiCloud ကိုset up လုပ္ဖုိ႔လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။သင့္ရဲ႕Apple ID နဲ႕log in ၀င္ၿပီး iCloud မွတစ္ဆင့္set up လုပ္ထားႏိုင္မွာပါ။

(၁၀) လံုၿခံဳေရးေဆာ့၀ဲမ်ားအသံုးျပဳျခင္း

Android Device Managerႏွင့္Find My iPhone တုိ႔ကအသံုးတည့္ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားျဖစ္ေပမယ့္ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိေသာအသံုးတည့္apps မ်ားစြာလည္းရွိပါေသးတယ္။Prey Anti Theft ဆိုတဲ့apps ဟာAndroid မွာေရာiOS မွာပါရရွိႏိုင္ၿပီးသင့္အေနျဖင့္အေ၀းကေန ေရွ႕ဘက္၊ ေနာက္ဘက္ ကင္မရာေတြကဓာတ္ပံု႐ိုက္ႏိုင္သလိုဖုန္းကိုsilent လုပ္ထား လွ်င္ပင္ အခ်က္ေပးalarm သံျမည္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳးapps ေတြကသင့္ရဲ႕device ကိုခိုးယူႏိုင္ေစမႈကိုဟန္႔တားႏိုင္ေစမွာမဟုတ္ေပမယ့္သင့္ဖုန္းျပန္လည္ရရွိႏိုင္ဖုိ႔အခြင့္အလမ္းကိုပိုမိုရရွိႏိုင္ေစ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္း (BE-IT)
Mobile Guide Journal (Every Monday)
https://www.facebook.com/officialmobileguidejournal